Kaapverdië: Ontmoeting met een onbekende wereld
Geschreven door Lisa en Martin, onze zeilende coaches.
Kale bedoening
We hebben zeven dagen en zeven nachten alleen maar oceaan gezien, een paar dolfijnen en enkele zeiljachten in de verte. De week dat we op zee doorbrengen na ons vertrek vanaf de Canarische Eilanden is een oase van rust. Een aangename prikkelarme bubbel waarin de tijd is vertraagd en we alleen maar hoeven ‘zijn’. Als we op de achtste morgen vanaf de boot naar het eerste land kijken dat in zicht komt, ziet Kaapverdië er kaal, droog en dor uit. We zien nog niet veel verschil met de kale Canarische Eilanden Lanzarote en Fuerteventura. We gooien het anker uit in het idyllisch baaitje van Palmeira op Sal.
Eerste kennismaking
Al snel merken we dat Kaapverdië heel anders is dan de Canarische Eilanden. Als we met onze bijboot naar de kant varen, worden we opgewacht door zo’n tiental kinderen die allemaal onze boot willen vastleggen. Ze roepen door elkaar heen en geven aanwijzingen die we niet begrijpen. Het kost ons één of twee euro. We laten de Afrikaanse energie over ons heen komen. Vanaf nu moeten we altijd genoeg kleingeld in onze portemonnee hebben om te kunnen bedanken voor deze verplichte hulpvaardigheid.
Het liefst willen ze onze vuilnis ook voor ons wegbrengen. We voelen ons bezwaard en geven aan dat we de vuilnis zelf weg kunnen brengen, als we maar weten waarnaartoe? Vuilnisbakken of containers zien we namelijk niet. De jongentjes kakelen door elkaar heen en gebaren waar we de vuilnis naartoe kunnen brengen. We wandelen naar de rand van het dorp, maar we zijn het spoor snel bijster. Gelukkig zien we iemand een kruiwagen met troep voor zich uitduwen. We volgen de man en komen terecht bij de grote afval-verzamelplaats, net buiten het dorp. Hier wordt alles op één hoop gegooid. De gemetselde muurtjes, die alles bij elkaar moeten houden zijn veel te klein voor de hoeveelheid afval. De wind heeft vat op alles wat los zit. Overal waar we kunnen kijken ligt afval. Voornamelijk plastic. Tussen de huizen, tussen de struiken, op het strand en in de zee. Zwerfhonden zoeken tussen het afval naar restjes voedsel. We kijken ongemakkelijk om ons heen en kieperen dan een voor een de zakken met gescheiden glas, papier, plastic en restafval op dezelfde grote hoop in het veld.
Feest in het dorp
We horen van mede zeilers dat het op zondagavond erg gezellig is in het dorp. Dan worden er op een paar plekken in het dorp barbecues aangestoken om kip en vis te roosteren, je kunt ook cachupa bestellen, een typisch Kaapverdiaans gerecht. Hoewel er voor vegetariërs zoals wij, niet echt iets op het menu staat, lijkt het ons wél leuk om samen met locals en toeristen te genieten van Kaapverdiaanse muziek en een drankje zonder hapje. Wij spreken samen met onze Franse boot-buren af in het dorp bij de grootste barbecue. We raken in gesprek met andere zeilers die ook in de baai voor anker liggen. Een taxichauffeur uit het dorp en zijn vrouw. Een jonge vrouw die in haar eentje door Kaapverdië reist én met nog een aantal geïnteresseerde dorpelingen. De oprechte interesse voelt hartverwarmend. De taxichauffeur vertelt gedreven, in het Portugees hoe mooi Buracona is. Nadat hij het verhaal meermalen aan ons heeft verteld, weten we nog niet veel meer dan dat het een grot is die blauw oplicht in het water. Maar we genieten met volle teugen van de avond, de vrolijke sfeer, de mensen en het totaal andere leven.
Stromend water
Als ik naar het toilet wil gaan blijkt dat ‘het café’ waar we zitten, op te houden bij de buitendeur. Er is alleen een buiten. Er is geen toilet voor gasten. Achter de deur begint het woongedeelte. Gelukkig, ik mag gebruik maken van het toilet binnen dat tevens dienstdoet als wasruimte. Er staat een grote regenton met een maatbeker. Daarmee kun je water uit de ton scheppen, want het toilet is niet aangesloten op de waterleiding. Ik vermoed dat de maatbeker ook wordt gebruikt om te douchen. Er zitten wel gaten in de muur voor de douchekraan, maar de kraan en de leidingen ontbreken. Er is ook een wastafel, maar ook hier ontbreken de essentiële leidingen. Er ligt een stukje zeep in een schattig zeepbakje. Zouden ze weten dat deze badkamer zo veel indruk op me maakt? Dat ik een wc gewend ben die je gewoon met een knop kan doortrekken? Zoveel zaken zijn zo vanzelfsprekend, zo gewoon in Nederland. Door dit kleine inkijkje realiseer ik me weer even dat ‘gewoon’ niet gewoon is.
Parel van Afrika
Inmiddels hebben we de afgelopen twee maanden alle eilanden van Kaapverdië met onze boot bezocht. Ieder eiland heeft een eigen landschap en een geheel eigen karakter. Boa Vista heeft paradijselijk witte stranden met een azuurblauwe zee. Een echt snorkelparadijs. Saõ Antao heeft wonderschone valleien en is een echt wandeleiland. Saõ Vicente, met het levendige Mindelo, is de muziekstad van het land. Fogo bestaat uit een grote bijzondere vulkaan. En in Maio, Brava en Saõ Nicolau lijkt de tijd te hebben stilgestaan. Veel mensen uit het dorp hebben een eigen taak bij de gezamenlijke visvangst. Eigenlijk hoop ik dat deze eilanden kunnen blijven zoals ze zijn, zodat de mensen blijven samenleven op hun eigen authentieke, vriendelijke manier. Maar er is zoveel armoede dat het soms pijnlijk is om te zien. Maar ondanks de armoede hebben de meeste jongvolwassenen hun eigen smartphone. Ze hangen verveeld, aleeen of in groepjes rond op straat en willen waarschijnlijk vast nog meer vooruitgang. Wat vooral opvalt is de rust die de Kaapverdianen uitstralen. Er is geen stress.
Op wereldreis
Kaapverdië brengt me in verwarring en inspireert me. Doordat we ons verdiepen in de gruwelijke geschiedenis van slavenhandel en kolonisatie realiseer ik me, meer dan voorheen, dat we heel veel niet weten. De eerste slaven werden vanuit een marktplein op Santiago onder erbarmelijke omstandigheden verhandeld door Europeanen. Zwarte mensen kunnen hard werken. Is dat waarom we ons zo bekeken kunnen voelen als we ergens voet aan wal zetten?
Kaapverdië voelt als de echte start van onze wereldreis. De bewoners en de omstandigheden zetten ons aan het denken. Vanaf hier is niets meer ‘gewoon’. Onze reizen zullen steeds avontuurlijker worden. Steeds vaker onvoorziene omstandigheden, nog meer om ons over te verbazen. Over een paar weken zetten we zeil naar Suriname. Daar gaan we de Surinamerivier verkennen voor de Jungle-retreats die vanaf 18 september geboekt kunnen worden. We starten in Marina Waterland in Suriname. Een week lang zwerven over de rivier. Ankeren in de stroming tussen de mangrovebossen. De geluiden van brullende apen in de nacht. Dat wordt écht een jungle avontuur. Ga je mee?